کد مطلب:26910 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

برخي از دانشمندان و دكترها ميگويند كه تراشيدن ريش به بهداشت و نظافت كمك ميكند و از طرفي نيز ميبينيم در جامعه، بسياري از افراد، حتي افراد متشخّص، اين عمل حرام را انجام ميدهند. چگونه ميتوان اين نظريه و اين عمل حرام را توجيه كرد؟

دربارة فلسفة نهي از تراشيدن ريش در شرع مقدس، بايد دانست كه احكام شرعي دو گونهاند:

1. احكامي كه برخي از حكمتهاي آنها در قرآن و روايات اسلامي بيان شده است مانند روزه كه يكي از حكمتهاي آن را قرآن پرهيز از گناه دانسته است. (بقره، 183)

2. احكامي كه در آيات و روايات اشارهاي به فلسفه آنها نشده و يا لااقل به دست ما نرسيده است. در اين موارد ممكن است با دليلهاي عقلي يا تجربي به بخشي از آنها پيببريم ولي چون علم و عقل ما محدود است نميتوانيم فلسفه كامل آن را بدست آوريم. البته اين بدين معنا نيست كه انجام كار را مبتني بر دانستن حكمتش كنيم; بلكه روحية بندگي خداوند اقتضا ميكند تا فرمانبرداري بيچون و چراي پروردگار خود باشيم و هر دستوري را ـ هر چند بدون آگاهي از حكمت آن ـ اطاعت كنيم و اين به معناي تقليد كوركورانه نيست; چرا كه فرض اين است پروردگار خود را به خوبي ميشناسيم و ميدانيم كه هرگز فرماني را به ضرر بندهاش صادر نميكند; بلكه تمام احكام الهي براي رساندن او به كمال و تأمين سعادت و خوشبختي او در آخرت است و هر دستوري به ما دهد، صلاح و خير ما را در آن ديده است. همچنانكه يك بيمار چون ميداند پزشك معالجش خير و صلاح او را ميخواهد و در پي بهبودي بيماري اوست، داروهايي را كه برايش تجويز كرده است مصرف ميكند بدون اينكه از حكمت آنها آگاهي داشته باشد.

اما اين كه برخي از پزشكها بر اين باورند كه تراشيدن ريش به بهداشت و نظافت كمك ميكند، در واقع راهي براي جبران كوتاهي و تنبلي برخي از افراد است; چرا كه ريش را نيز مانند موي سر و ساير اعضاي بدن به راحتي ميتوان تميز و پاكيزه و بهداشتي نگه داشت و اين هيچ صعوبتي ندارد. گذشته از اين، اگر صرف بهداشتي كردن موجب تراشيدن ريش شود، موي سر را نيز بايد تراشيد; زيرا احتمال غير بهداشتي بودن آن بيش از ريش است! همة افراد، هر روز بارها صورت خود را ميشويند، ولي به ندرت پيدا ميشود كسي هر روز چند بار موي سر خود را بشويد!

وجود افراد متشخص ـ از نظر مالي، علمي و يا مقام حكومتي ـ هيچ اثري در حكم تراشيدن ريش ندارد و همه بايد خود را با آنچه شرع مقدس از آنها خواسته وفق دهند، و اساساً انحرافها و بدعتها، در طول تاريخ، همواره به پشتوانة

عدهاي صاحب مكنت و جاه و مقام، تثبيت و فراگير شده است و اين مشكل ديرينهاي است كه مبارزه با انحرافات را به كندي و سستي ميكشاند، و راه حل آن نيز تاكيد بر امر به معروف و نهي از منكر و وجوب آن بر همگان ميباشد كه همة مسلمانان بايد در مقابل انحرافات مقاومت كنند و بايستند.